Các trị số của tinh dịch đồ

Các trị số của tinh dịch đồ.

Khi một cặp vợ chồng  lấy nhau, sinh hoạt vợ chồng không dùng biện pháp tránh thai nào mà trên 1 năm không có bầu, khi đó cần phải đi khám để tìm nguyên nhân.Trong quá khứ, vô sinh hoàn toàn bị đổ lỗi cho phụ nữ. Nhưng giờ đây điều này đã thay đổi nhờ những nghiên cứu cho thấy rằng 40% trường hợp vô sinh là do nam giới. Khi kiểm tra một cặp vô sinh, người nam thường được kiểm tra trước. Tinh dịch đồ (phân tích tinh dịch) là một kiểm tra quan trọng và cần thiết, đơn giản và rẻ tiền giúp đánh giá sơ bộ khả năng sinh sản của nam giới. Chất lượng và số lượng tinh trùng là yếu tố quan trọng hàng đầu góp phần vào sự thành công của việc duy trì nòi giống.
Chỉ cần một tinh trùng để thụ tinh cho trứng của người vợ nhưng người đàn ông cần ít nhất trên 20 triệu tinh binh trong 1 ml tinh dịch nhưng điều này chưa đủ, còn phải có trên 2 ml tinh dịch mỗi lần quan hệ vợ chồng và chất lượng tinh trùng phải sung mãn họat động mạnh mẽ bền bỉ. Để đo lường những yếu tố này, tổ chức y tế thế giới đưa ra bảng trị số quy chuẩn để khi xét nghiệm tinh dịch đồ chúng ta có cơ sở để đánh giá. Nếu kết quả đầu tiên bất thường, nên kiểm tra ít nhất 2 lần, cách nhau ít nhất 2 tuần giữa mỗi lần kiểm tra.

>> Điều trị tinh trùng yếu bằng bổ thận thế nào cho đúng?

 Lấy mẫu thử.

 Trước khi lấy mẫu thử cần tránh căng thẳng, lo âu, tránh lao động mệt nhọc quá sức, đảm bảo cơ thể đang khỏe mạnh bình thường. Người chồng cần rửa tay sạch bằng nước sạch trước khi lấy mẫu tinh trùng, tránh rửa tay bằng xà bông, nước muối, cồn y tế vì có thể làm chết tinh trùng. 

Mẫu nên được lấy ở phòng riêng gần phòng xét nghiệm là tốt nhất, nếu lấy mẫu ở nơi khác thì phải mang mẫu đến phòng xét nghiệm không quá 1 giờ. 
Thời gian kiêng xuất tinh.
 Thời điểm tốt nhất để lấy mẫu thử là sau khi kiêng xuất tinh từ 3 - 5 ngày. Nếu kiêng dưới 3 ngày, có thể giảm số lượng tinh trùng. Nếu kiêng trên 5 ngày, có thể giảm độ di động và tăng tỷ lệ tinh trùng chết. 
Thời điểm phân tích mẫu thử.
 Tinh dịch đồ tốt nhất nên thực hiện trong vòng từ 1 đến 1,5 giờ sau khi lấy mẫu, nếu để lâu tinh trùng sẽ giảm độ di động. 
Phân tích mẫu tinh dịch.
 Mẫu tinh dịch sẽ được đánh giá, kiểm tra về thể tích, màu sắc, độ pH, độ di động, mật độ tinh trùng, tỉ lệ tinh trùng sống, hình dạng tinh trùng, các tế bào khác ngoài tinh trùng…
 Trị số bình thường của tinh dịch đồ.

Năm 1999 tổ chức y tế thế giới (WHO) đưa ra bảng tiêu chuẩn sau:

- Thể tích tinh dịch: ≥ 2ml
- pH ≥ 7.2
- Mật độ tinh trùng: ≥ 20 triệu/ml
- Di động A ≥ 25% hoặc A+B ≥ 50%
          Loại A:  di động tiến tới, nhanh.
          Loại B:  di động tiến tới, chậm.
          Loại C:  không tiến tới.
          Loại D: không di động.
- Hình dạng bình thường ≥ 30% 
- Tỷ lệ tinh trùng sống: ≥ 75%
- Bạch cầu ≤ 1 triệu/ml.

Kết quả xét nghiệm tinh dịch cho chúng ta biết số lượng và chất lượng tinh trùng có khả năng thụ thai hay không, ví như khả năng di động: đây là tỷ lệ số tinh trùng có khả năng di chuyển và tiến tới nhanh. 1 giờ sau khi xuất tinh, ít nhất 50 % số tinh trùng cần di chuyển về phía trước trên một đường thẳng và ít nhất 25 % tiến tới nhanh. Có như vậy mới đảm bảo khả năng thụ thai. Nếu một người có số lượng tinh trùng lớn nhưng di chuyển tiến tới chậm hoặc yếu lờ đờ thì khả năng thụ thai sẽ rất nhỏ. Đặc điểm hình thái và diện mạo của tinh trùng để có thể thụ thai được, người chồng phải có trên 30 % tinh trùng bình thường có đủ đầu, cổ, đuôi. Những tinh trùng bị khiếm khuyết đều không có khả năng. Chỉ cần 1 tinh trùng để thụ thai, nhưng để 1 tinh trùng gặp và thụ tinh cho trứng được, thì cần có sự hỗ trợ của nhiều chục triệu tinh trùng khác. Để gặp được trứng đang đợi, tinh trùng phải di chuyển từ âm đạo tới ống dẫn trứng, một hành trình gian khổ mà ít tinh trùng có thể sống sót. Ngoài ra trứng còn được bao phủ bởi 1 lớp màng dày mà việc thâm nhập vào bên trong khá khó khăn, một tinh trùng muốn vào trong cần một đám động tinh binh vây quanh tạo thành vòng như tạo áp lực mở đường tiến và chú nào khỏe nhất sẽ có cơ hội được thụ thai. Đây được coi như chọn lọc tự nhiên để tạo ra em bé khỏe mạnh. Bởi vậy, những nam giới mà chất lượng tinh trùng yếu, tinh trùng ít sẽ gặp khó trong việc duy trì nòi giống.
Khi tinh trùng vào tới cổ tử cung, buồng tử cung hoặc vòi trứng thì thời gian sống có thể kéo dài trung bình từ 2- 3 ngày hoặc nhiều hơn do phụ thuộc vào một số điều kiện, vì vậy có trường hợp quan hệ với vợ trước vài ngày rụng trứng, vẫn có khả năng có thai.

Đến năm 2010, WHO điều chỉnh tiêu chuẩn đánh giá tinh dịch đồ có sự thay đổi theo hướng các tiêu chuẩn thấp hơn so với năm 1999. Có nhiều nơi chữa vô sinh nam khi làm xét nghiệm tinh dịch đồ đã áp dụng tiêu chuẩn này.

- Thể tích tinh trùng:  ≥ 1,5 ml

 - pH : ≥ 7,2

- Mật độ tinh trùng: ≥ 15 triệu/ml

- Tổng số tinh trùng : ≥ 39 triệu

- Tỷ lệ tinh trùng sống : ≥ 58%

- Tinh trùng di động tiến tới (ký hiệu PR): ≥ 32 % hoặc PR+NP:≥ 40%

- NP là ký hiệu chỉ tinh trùng di động không tiến tới.

- IM ký hiệu chỉ tinh trùng không di động (bất động)

- Tinh trùng hình dạng bình thường: ≥ 4%

- Tế bào lạ: ≤  1 triệu/ml.

 Đông y có thế mạnh chữa vô sinh nam bằng các bài thuốc bổ thận, nhằm cải thiện chất lượng và số lượng tinh trùng để dễ thụ thai.

Trong thời gian uống thuốc cần thực hiện nghiêm túc những lưu ý sau: Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, không dùng nhiều đậu nành, chế phẩm đậu nành, rau răm... hạn chế tắm nóng, xông hơi. Không sử dụng máy tính để trên đùi gây nóng, tránh mặc quần bó chật, tinh thần cần thoải mái, quan hệ vợ chồng đều đặn tránh quá nhiều hoặc quá ít. Tránh xa nguồn hóa chất độc hại, ô nhiễm kim loại nặng, tia xạ (X-quang). Ăn uống đủ chất hợp lý tập luyện thể thao đều đặn, tránh béo phì thừa cân. 

Lương y Nguyễn Văn Minh - Hội đông y Gò Vấp TP. HCM.

Xem thêm: Cách chữa vô sinh, hiếm muộn

Xem bản đồ chỉ đường tới phòng khám: